بلاکچین چیست ؟
در این مقاله با کمال آرامش و بدون هیچ گونه پیچیدگی، میخواهیم شما را با دنیای شگفتانگیز بلاکچین آشنا کنیم. ما میدانیم که این مفاهیم ممکن است در ابتدا پیچیده به نظر برسند، اما با زبان ساده و مثالهای روشن، درک این موضوع را برای شما آسان و دلنشین خواهیم کرد.
به یاد داشته باشید که انیشتین گفت: «مثال زدن تنها راه درس دادن است». پس بیایید با هم این سفر را آغاز کنیم و با تریدینگ یار، به دنیای جدیدی از دانش و فهم قدم بگذاریم.
بلاکچین چیست ؟
از ابتدای خلقت، یکی از نیازهای اساسی بشر، مفهوم مالکیت بوده است. انسانها همواره تمایل داشتهاند که داراییهای خود را داشته باشند و این مالکیت به وضوح مشخص باشد، بهگونهای که هیچکس نتواند آن را از آنها بگیرد. این نیاز به احساس امنیت و کنترل بر روی داراییها، بخش جداییناپذیری از زندگی اجتماعی انسانها بوده و آنها را به سمت ایجاد ساختارهای اجتماعی و اقتصادی پیچیدهتری سوق داده است.
این نیاز به مالکیت همواره با چالشهایی روبهرو بوده است. از زمانهای قدیم، انسانها با مشکلاتی در ارتباط با تصاحب و حفظ داراییها مواجه بودهاند. در جوامع اولیه، جنگها و نزاعها معمولاً بر سر زمین و منابع طبیعی رخ میداد. با افزایش جمعیت و پیچیدگی روابط اجتماعی، این چالشها بیشتر و بیشتر شد. انسانها به دنبال راهکارهایی میگشتند تا بتوانند مالکیت خود را بر داراییهایشان ثابت کنند و از تعرض دیگران در امان بمانند.
در ابتدا، برای حل این مشکل، افراد به یک شخص سوم، مانند یک ریشسفید یا معتمد، مراجعه میکردند. این فرد، که به عنوان یک مقام معتبر در جامعه شناخته میشد، در زمان معاملات به عنوان شاهد حضور داشت و معامله را تأیید میکرد. این روش تا حدودی مؤثر بود، زیرا به نوعی اعتماد اجتماعی را برقرار میکرد. اما به تدریج و با افزایش تعداد داراییها و معاملات، مشکلاتی پیش آمد. معتمدین دیگر نمیتوانستند به تمامی موارد رسیدگی کنند و حافظهشان هم به تنهایی کافی نبود. همچنین، وجود افرادی با نفوذ که میتوانستند بر معتمدین تأثیر بگذارند، این روش را به چالش کشید. این امر به اعتبار و اعتماد به این سیستم لطمه میزد و باعث میشد بسیاری از افراد نسبت به امنیت داراییهای خود احساس ناامنی کنند.
با گذشت زمان، این روند بهروز شد و تصمیم گرفته شد تا مبادلهها بهصورت نوشتاری در یک دفتر ثبت شوند. این تغییر، گامی به جلو بود که امکان داشت تا حدی مشکلات پیشین را حل کند. اما با افزایش حجم مبادلات، تعداد دفاتر نیز زیاد شد و فردی که به عنوان دفتردار عمل میکرد، ممکن بود دچار اشتباه شود. این اشتباهات میتوانستند عواقب جدی به همراه داشته باشند و همچنان افراد قدرتمند میتوانستند بر این فرآیند نفوذ کنند و تغییراتی به نفع خود ایجاد کنند. از این رو، نیاز به یک سیستم مطمئنتر و شفافتر احساس میشد.
با ورود فناوری و کامپیوترها به زندگی بشر، این روش نیز دستخوش تغییرات اساسی شد. اکنون تصمیم بر این شد که تمامی مبادلهها بهصورت یکپارچه و سیستمی ثبت شوند. این پیشرفت نه تنها امنیت بیشتری را فراهم کرد، بلکه امکان پیگیری و شفافیت در معاملات را نیز به ارمغان آورد. فناوریهای نوین، مانند پایگاههای داده و سیستمهای خودکار، به انسانها این امکان را دادند که بدون نگرانی از نفوذ و اشتباهات انسانی، به ثبت و مدیریت داراییهای خود بپردازند.
این تحولات نه تنها به بهبود امنیت و اعتماد در معاملات کمک کرد، بلکه زمینهساز ظهور فناوریهای نوینی مانند بلاکچین شد که میتواند بهطور کامل مفهوم مالکیت را متحول کند. بلاکچین با ایجاد یک سیستم غیرمتمرکز و شفاف، به افراد این امکان را میدهد که به راحتی و با اطمینان بیشتری داراییهای خود را مدیریت کنند. بهاینترتیب، ما شاهد تحولاتی در مفهوم مالکیت و نحوهی مدیریت داراییها در دنیای امروز هستیم که بهطور قابلتوجهی با گذشته متفاوت است. این تغییرات نه تنها زندگی روزمره انسانها را تحت تأثیر قرار داده، بلکه پایهگذار آیندهای جدید در دنیای مالی و اقتصادی خواهد بود.
حتما بخوانید: ربات ترید |
رفع مشکلات با اختراع بلاکچین
اما هنوز هم مشکلی وجود داشت: سیستمهای کامپیوتری ثبت اطلاعات به راحتی قابل نفوذ، هک و تغییر بودند. به عنوان مثال، تصور کنید که یک کارمنددر یک بانک، اطلاعات حسابهای مشتریان را ثبت میکند. روزی یک هکر ناشناس به سیستم بانک وارد میشود و با استفاده از ترفندهای مختلف، موفق به تغییر اطلاعات موجود بر روی برخی از داده ها میشود. این تغییرات میتواند منجر به از دست رفتن اعتماد مشتریان و بروز مشکلات جدی شود.
برای حل این مشکل، تصمیم گرفته شد که تمامی اطلاعات به همراه دفترداران و سیستم های کامپیوتری به یک سیستم رمزنگاری منتقل شود. اینجا بود که مفهوم بلاکچین به وجود آمد. تصور کنید که به جای کاغذ و دفتردار، تمامی اطلاعات بهصورت دیجیتال و در یک شبکه توزیعشده ثبت میشود. به این ترتیب، هر تغییر در اطلاعات بهطور خودکار در کل شبکه ثبت میشود و هیچ فردی نمیتواند بهتنهایی آن را تغییر دهد.
با استفاده از بلاکچین، تمامی اطلاعات مربوط به معاملات بهصورت شفاف و غیرقابل تغییر ثبت میشوند. به عنوان مثال، فرض کنید که شما یک قطعه زمین خریداری میکنید. به جای اینکه اسناد مالکیت در یک دفتر محلی ثبت شود که ممکن است در معرض نفوذ قرار گیرد، این اطلاعات بهصورت رمزنگاریشده و در بلاکچین ذخیره میشود. حالا هر فرد میتواند بهراحتی مالکیت این زمین را تأیید کند و شما نیازی به واسطههای سنتی مانند دفترداران ندارید.
بلاکچین را میتوان بهعنوان یک دفتر ثبت تصور کرد که هر برگه یا صفحه آن یک بلاک است. هر بلاک شامل اطلاعات مربوط به معاملات یا دادههای دیگر است که بهصورت رمزنگاریشده و قابل اعتماد در زنجیرهای از بلاکها ثبت میشود. مانند همان برگهای که دفتردار اطلاعات معامله را بر روی آن مینوشت و با پر شدن هر برگه، به برگه بعدی منتقل میشد. اما در بلاکچین، هیچ کس نمیتواند برگهها را دستکاری کند، زیرا هر بلاک به بلاک قبلی خود متصل است و تغییر یک بلاک به تغییر تمامی بلاکهای بعدی نیاز دارد.
مثال برای بلاکچین
با استفاده از بلاکچین، تمامی اطلاعات مربوط به معاملات بهصورت شفاف و غیرقابل تغییر ثبت میشوند. به عنوان مثال، فرض کنید علی یک قطعه زمین را از نسیم خریداری میکند. اطلاعات این معامله—شامل نام خریدار (علی)، نام فروشنده (نسیم)، مبلغ معامله و تاریخ انجام معامله—در یک بلاک در کنار اطلاعات خرید فروش دیگر ثبت میشود. پس از ثبت این اطلاعات، یک هش منحصر به فرد برای این بلاک تولید میشود که بهعنوان «امضای دیجیتال» عمل میکند و نشان میدهد که این اطلاعات تغییر نکردهاند.
انتقال مالکیت
حالا فرض کنید که مانند یک برگه از دفتر که بعد از نوشتن بر روی آن صفحه پر میشود و دیگر جای نوشتن ندارد این بلاک نیر پر شده است و دیگر جای ثبت اطلاعات ندارد و علی تصمیم میگیرد که این قطعه زمین را به داریوش بفروشد. در این مرحله یک بلاک دیگر در ادامه بلاک قبلی ایجاد میشود انگار که به صفحه بعدی دفتر رفتیم در ادامه علی اطلاعات معامله جدید را به بلاکچین اضافه میکند. اطلاعات شامل نام خریدار (داریوش)، نام فروشنده (علی)، مبلغ معامله و تاریخ است. در این بلاک جدید، هش بلاک قبلی (که شامل اطلاعات معامله علی و نسیم بود) در ابتدای آن قرار میگیرد. سپس، هش جدیدی برای این بلاک تولید میشود که به هش بلاک قبلی اشاره میکند.
این ساختار بهعنوان یک سیستم ثبت اطلاعات قابلاطمینان و غیرقابل تغییر عمل میکند. به عنوان مثال، در صنعت مالی، زمانی که یک تراکنش انجام میشود، این تراکنش بهطور فوری در بلاکچین ثبت میشود و همه افراد در شبکه میتوانند آن را مشاهده کنند. این شفافیت باعث میشود که هیچکس نتواند بهصورت مخفیانه تغییری در اطلاعات ایجاد کند.
در ادامه، با ما همراه باشید تا به پاسخ سوال هش در بلاکچین چیست ؟ بپردازیم و کشف کنیم که چرا بلاکچین بهعنوان یک سیستم امن شناخته میشود. هش کردن اطلاعات در بلاکچین به معنای تبدیل دادهها به یک کد منحصر به فرد است که هر گونه تغییر در دادهها، به تغییر در این کد منجر میشود. این ویژگی امنیتی به بلاکچین اجازه میدهد که از هرگونه تقلب و دستکاری جلوگیری کند.
این ویژگی به خاطر رمزنگاری آن است که در ادامه آن را توضیح میدهیم.
بعد از درک بهتر این که بلاکچین چیست ؟ میتوانیم به آیندهای روشنتر و مطمئنتر در دنیای مالی و اقتصادی امیدوار باشیم. بلاکچین نه تنها به امنیت و شفافیت کمک میکند، بلکه به تغییرات اساسی در نحوهی تعامل ما با داراییها و اطلاعات منجر میشود. به عنوان مثال، تصور کنید که در آینده، خرید و فروش املاک، نقل و انتقالات مالی و حتی ثبت هویتها بهطور کامل بر بستر بلاکچین انجام شود. این تغییرات میتواند به ما کمک کند تا به یک جامعهای با اعتماد بیشتر و فساد کمتر دست یابیم.
چرا بلاکچین عملا غیر قابل نفوذ و تغییر است؟
در بلاکچین، تمامی اطلاعات ثبتشده به صورت رمز با هش تبدیل میشوند. تصور کنید که هر بلاک مانند یک دفترچه کوچک است که در آن اطلاعات خاصی ضبط شده است. در انتهای هر بلاک یا برگه، یک رمز منحصر به فرد تولید میشود که اگر آن رمز را ترجمه کنید، اطلاعات دقیق آن بلاک (مانند تاریخ، زمان و جزئیات معاملات) نمایش داده میشود. به این رمز، “هش” میگویند.
مثال: خرید و فروش ملک
فرض کنید شما یک خانه را خریداری کردهاید. اطلاعات این معامله در یک بلاک ثبت میشود. شامل نام خریدار، نام فروشنده، مبلغ معامله و تاریخ انجام معامله. پس از ثبت این اطلاعات، یک هش منحصر به فرد برای این بلاک تولید میشود. این هش مانند یک امضای دیجیتال عمل میکند که نشان میدهد این اطلاعات تغییر نکردهاند.
این هش به ابتدای بلاک بعدی (برگه بعدی از دفتر) منتقل میشود. به عنوان مثال، اگر در بلاک بعدی، اطلاعات مربوط به خرید یک ماشین ثبت شود، هش بلاک قبلی (که شامل اطلاعات خرید خانه بود) در ابتدای این بلاک قرار میگیرد و در انتهای این بلاک نیز یک هش جدید تولید میشود که به هش بلاک قبلی اشاره دارد. این روند ادامه دارد و زنجیرهای از بلاکها شکل میگیرد که به همین دلیل به آن “بلاکچین” یا “زنجیره بلاکها” گفته میشود.
ارتباط بلاکها بلاکچین چیست ؟
به عبارتی، وقتی در ابتدای یک بلاک جدید یجاد میشود، هش بلاک قبلی در ابتدای آن قرار میگیرد. این ارتباط میان بلاکها بسیار مهم است، زیرا هر بلاک با استفاده از هش بلاک قبلی خود رمزگذاری میشود. به این معنا که هر بلاک در بلاکچین بهطور مستقیم به بلاک قبلی خود متصل است و هر تغییری در یک بلاک، باعث تغییر در هشهای بعدی میشود.
تلاش برای تقلب
تصور کنید که فردی بخواهد اطلاعات مربوط به خرید خانه را تغییر دهد. او ممکن است بخواهد مبلغ معامله را کاهش دهد تا مالیات کمتری بپردازد. اگر این فرد به اطلاعات بلاک دسترسی پیدا کند و موفق شود تغییراتی در آن ایجاد کند، هش بلاک مربوط به خرید خانه تغییر خواهد کرد. این تغییر در هش، به نوبه خود، هش بلاک بعدی و حتی قبلی را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
این تغییرات به سرعت در سراسر زنجیره شناسایی میشوند زیرا هشها بهصورت متوالی با یکدیگر مرتبط هستند. سیستم بلاکچین به طور خودکار هشهای جدید را محاسبه میکند و هرگونه عدم تطابق را سریعاً شناسایی میکند. بنابراین، تلاش برای تغییر اطلاعات یک بلاک، نه تنها باعث مختل شدن زنجیره میشود، بلکه به سرعت توسط سایر اعضای شبکه شناسایی خواهد شد.
در مثالی که کمی بالا تر زدیم تصور کنید اگر در این زنجیره، فردی بخواهد اطلاعات مربوط به معامله علی و نسیم را تغییر دهد، هش آن بلاک تغییر خواهد کرد و در نتیجه هش بلاکهای بعدی (شامل اطلاعات مربوط به داریوش) نیز تغییر میکند.
امنیت و اصالت دادهها بلاکچین چیست ؟
از این روش استفاده میشود تا اطمینان حاصل شود که هرگونه تغییر یا تقلب در یک بلاک به راحتی تشخیص داده میشود و امنیت و اصالت دادهها در بلاکچین حفظ میگردد. به عنوان مثال، در برخی از سیستمهای مدیریت املاک، به جای اینکه اسناد و مدارک در یک دفتر محلی نگهداری شوند، همه اطلاعات بهصورت دیجیتال و در بلاکچین ثبت میشود. این به خریداران و فروشندگان این اطمینان را میدهد که اطلاعات بهروز و غیرقابل تغییر هستند.
اطلاعات هر بلاک
هر بلاک در بلاکچین شامل اطلاعاتی مانند تاریخ و زمان ایجاد بلاک، دادههای معاملات، شناسههای رمزنگاریشده، و شاخصی به نام “هش” است که به بلاک قبلی اشاره میکند. این ساختار نهتنها امنیت اطلاعات را تضمین میکند، بلکه شفافیت و قابلیت پیگیری را نیز فراهم میآورد.
به این ترتیب، بلاکچین به عنوان یک سیستم مطمئن برای ثبت و مدیریت دادهها شناخته میشود و میتواند در صنایع مختلف، از امور مالی گرفته تا زنجیره تأمین، کاربردهای گستردهای داشته باشد. این فناوری با ایجاد یک محیط امن و شفاف، به ما کمک میکند تا به آیندهای با اعتماد بیشتر و خطای کمتر در تعاملات مالی و اطلاعاتی دست یابیم.
برای درک بهتر این که بلاکچین چیست ؟ میتوانید ویدیو آموزشی زیر را تماشا کنید. |